Piestrzenica kasztanowata

Piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta) to gatunek śmiertelnie trującego grzyba z rzędu kustrzebkowców. Pachnie orzechami.

Występowanie i środowisko PL

Występuje w lasach iglastych, głównie sosnowych, zwykle w pobliżu spróchniałych pni, na piaszczystym podłożu.

Tryb życia i zachowanie

Owocniki pojawiają się od marca do maja.

Morfologia i anatomia

Owocnik ma 3-9 cm średnicy. W środku wiele pustych komór.

Główka w kształcie pofałdowanej jak mózg struktury ma brązową lub czerwonawą barwę.

Miąższ jest białawy, kruchy, o konsystencji wosku.

Trzon jest biały, u podstawy grubszy, dość nieregularny.

Podobne gatunki

Czasem piestrzenica jest mylona ze smardzem, jednak smardz nigdy nie przypomina wyglądem mózgu.

Porównanie gatunków podobnych

Różne gatunki można ze sobą pomylić, a pomyłka może być tragiczna w skutkach. Dzięki naszej porównywarce łatwiej można stwierdzić jak wygląda dany grzyb w zestawieniu z podobnymi gatunkami, nauczuć się jak rozpoznać właśniwy gatunek i jak odróżnić go od innego. Są tu ujęte tylko wybrane cechy gatunkowe. Zestawienie ma charakter poglądowy. Nic nie zastąpi doświadczenia w zbieraniu grzybów.

Piestrzenica kasztanowata
Gyromitra esculenta

Smak: brak danych

Zapach: orzechowy

Zdatność: śmiertelnie trujący

Środowisko: lasy iglaste

Kształt: inny

Tryb życia: saprofit

Czas występowania

III IV V

Inne cechy

Główka w kształcie pofałdowanej jak mózg struktury ma brązową lub czerwonawą barwę. Miąższ jest białawy, kruchy, o konsystencji wosku. Trzon jest biały, dość nieregularny, początkowo pełny, potem pusty w środku.

Smardz jadalny
Morchella esculenta

Smak: brak danych

Zapach: brak danych

Zdatność: jadalny

Środowisko: lasy iglaste
łąki
lasy liściaste

Kształt: inny

Tryb życia: saprofit

Czas występowania

IV V VI

Inne cechy

Główka jest brązowo-żółta, z głębokimi jamkami, przypominająca nieco plaster pszczeli. Nie przypomina mózgu. Miąższ jest białawy, przypominający nieco strukturą wosk, kruchy. Cały owocnik jest pusty w środku

Smardz stożkowaty
Morchella conica

Smak: brak danych

Zapach: brak

Zdatność: jadalny

Środowisko: lasy iglaste
łąki

Kształt: inny

Tryb życia: saprofit

Czas występowania

IV V

Inne cechy

Główka najpierw szarobrązowa, potem szaroróżowa, ciemnobrązowa i żółtobrązowa. Zwykle jest zaostrzona w górnej części. Główka żeberkowana, z jamkami, nie przypomina mózgu.

Rozmnażanie

Zarodniki białe.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Inne nazwy tego gatunku to babie uszy i murchla.

Należy do kilku gatunków grzybów trujących, które powodują w Polsce najwięcej zatruć.

Grzyb ten uchodzi za trujący smardz, choć smardze należą do innej rodziny grzybów. W stanie surowym jest śmiertelnie trujący. Co ciekawe kiedyś był spożywany po przegotowaniu lub wysuszeniu. Nawet po obróbce jest jednak trujący - zawiera gyromitrynę.

W Polsce sprzedaż tego gatunku jest zabroniona.

Pytania

Jakie są objawy zatrucia piestrzenicą?

Pierwsze objawy pojawiają się po 6-24 godzinach od spożycia grzyba. Pojawiają się:

wymioty,
silny ból brzucha i głowy.

Uszkodzeniu ulegają erytrocyty i wątroba, a także nerki, szpik kostny oraz śledziona, w następstwie czego może nastąpić zgon.

Cechy

Środowsko

lasy iglaste

Jadalność

gatunek śmiertelnie trujący

Inne cechy

saprofit

Ostrzeżenie

Zbieranie grzybów wymaga ich dobrej znajomości i dużego doświadczenia w ich zbieraniu. Każdego roku w wyniku złej identyfikacji gatunków grzybów umiera sporo ludzi w Polsce. Nie zbieraj i nie jedz grzybów, których nie znasz lub co do których masz jakiekolwiek wątpliwości. Pamiętaj, że często gatunki jadalne i trujące są do siebie bardzo podobne, szczególnie w przypadku młodych owocników. Często identyfikacja tylko na podstawie zdjęcia może być nieco myląca. Przy identyfikacji gatunku trzeba uwzlędniać wiele czynników, a więc atlas grzybów może jedynie wspierać grzybiarza w identyfikacji gatunku, nie może jednak zastąpić doświadczenia i zdrowego rozsądku. Właściciel strony nie bierze odpowiedzialności za zbieranie i spożywanie grzybów przez użytkowników serwisu.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
		●	●	●								W lesie i na zrębach można spotkać piestrzenicę kasztanowatą.

Pokrewne gatunki grzybów

Jak postępować przy zatruciu grzybami?

Zatrucie grzybami może bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia. Jak postępować w takim przypadku? Jak udzielić choremu pomocy?

Grzyby pod ochroną

W Polsce 54 gatunków grzybów wielkoowocnikowych podlega ochronie ścisłej, wraz z grzybami zlichenizowanymi (porosty) to 232 gatunki. Ochrona gatunkowa częściowa obejmuje 63 (90 z porostami) gatunków grzybów.

Grzyby marynowane w occie

Grzybki marynowane w occie to doskonały sposób na zachowanie smaku grzybów na długi czas. Marynowanie w occie nadaje grzybom specyficzny smak. Stają się doskonałą przekąską i dodatkiem do innych potraw.

Jak suszyć grzyby?

Suszenie grzybów to jeden ze sposobów ich konserwowania, bardzo popularny wśród grzybiarzy. Suszenie nadaje grzybom nie tylko trwałość, ale dodaje im także aromatu i nie pozbawia ich przy tym wartości odżywczych.

Jak zbierać grzyby?

Czy przy grzybobraniu należy się kierować jakimiś zasadami? Czy wykręcać grzyby, czy też ścinać je nożykiem? Używać kosza czy reklamówki? Oto garść porad dla grzybiarzy.

Mikoryza

Mikoryza jest to zjawisko współżycia grzybów z korzeniami, a nawet nasionami roślin naczyniowych.

Gdzie na grzyby? Występowanie i mapa grzybów

Gdzie się najlepiej wybrać na grzyby? Kiedy? W jakiej części Polski szukać? Nie wystarczy się wybrać zwyczajnie do lasu. Trzeba wiedzieć jeszcze kiedy i gdzie.

Grzyby trujące

Grzyby mogą zabić. Najgroźniejsze są muchomory, a wśród nich muchomor sromotnikowy i jadowity. dlatego zbieranie grzybów jest dla ludzi odpowiedzialnych.

Grzyby jadalne

Grzyby spożywa się od niepamiętnych czasów. Są elementem składowym wielu przepisów. Są zwykle dodatkiem do potraw, przyprawą, która nadaje specyficzny smak i zapach sosom, jajecznicy, bigosowi, sałatkom.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Hans E.Laux – Atlas grzybów jadalnych i trujących, ISBN 978-83-7773-304-2, RM 2014
Markus Fluck – Atlas grzybów - oznaczanie zbiór użytkowanie, 978-83-7175-858-4, Delta 2015